Gỗ tạp là gỗ gì? Cách nhận biết gỗ tạp chuẩn nhất hiện nay

Dù là vật liệu thông dụng trong sản xuất nội thất nhưng việc phân biệt, nhận biết các loại gỗ chưa bao giờ là điều dễ dàng. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về gỗ tạp. Gỗ tạp là gỗ gì?. Gỗ tạp có chất lượng tốt không?  Cách nhận biết gỗ tạp như thế nào? 

Tìm hiểu về gỗ tạp

1 Gỗ tạp là gì?

Gỗ tạp là dòng gỗ được sản xuất từ nhiều loại cây tự nhiên như cây lấy quả, lấy nhựa hay tinh dầu,… Do tính chất gỗ nhẹ, sức chịu đựng kém, khả năng bị sâu mọt cao nên hầu như gỗ ít được dùng trong sản xuất đồ nội thất, tuy nhiên gỗ vẫn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác trong đời sống như: làm giấy, pallet,các vật dụng giá rẻ…

Nguồn gỗ này khá phong phú, dồi dào, lấy từ các cây trồng nhiều ở các địa phương, trong số đó có các cây gỗ rừng trồng, cây sinh trưởng nhanh.

Hình ảnh về gỗ tạp

2. Gỗ tạp thuộc nhóm mấy?

Với hiện trạng tài nguyên rừng bị chặt phá nghiêm trọng, sự phân loại các nhóm gỗ mang ý nghĩa rất lớn trong việc quản lý mục đích sử dụng và ngăn chặn tình trạng khai thác rừng bừa bãi, giúp bảo vệ môi trường và cân bằng cho bằng hệ sinh thái quốc gia. Bên cạnh đó, với sự phân chia này, người tiêu dùng còn có thể nắm rõ hơn về từng loại gỗ, thông qua đó đánh giá đúng giá giá trị thực của từng sản phẩm gỗ và chủ động trong lựa chọn, phù hợp với nhu cầu cũng như điều kiện kinh tế của mỗi người.

Theo tiêu chuẩn của Việt Nam hiện nay, gỗ được chia ra làm 8 nhóm như sau:

NHÓM 1: Thuộc dòng gỗ quý hiếm, vân gỗ rất đẹp và mang lại những giá trị kinh tế cao. 

NHÓM 2: Thuộc dòng gỗ có tỷ trọng nặng, cứng, chắc, độ bền cao.

NHÓM 3: Thuộc dòng gỗ nhẹ và mềm, có độ dẻo dai và độ bền cao. 

NHÓM 4: Thuộc dòng gỗ có màu sắc tự nhiên, thớ gỗ mịn, tương đối bền và rất dễ gia công.

NHÓM 5: Thuộc dòng gỗ có tỷ trọng trung bình, gỗ được sử dụng khá phổ biến trong xây dựng và sản xuất đồ dùng nội thất.

NHÓM 6: Thuộc dòng gỗ nhẹ, dễ bị sâu mọt, có sức chịu lực kém, dễ bị cong vênh, dễ gia công.

NHÓM 7: Thuộc dòng gỗ có tỷ trọng nhẹ, sức chịu đựng của gỗ kém, khả năng chống sâu mọt thấp, dễ bị biến dạng dưới tác động của lực mạnh.

NHÓM 8: Thuộc dòng gỗ nhẹ, kém bền, sức chịu đựng kém, khả năng bị sâu mọt cao.

Gỗ tạp là các dòng gỗ thuộc nhóm 8. Sau đây chúng tôi xin liệt kê tên một số loại trong dòng gỗ này:

STTTÊN  GỖTÊN GỌI KHÁCTÊN KHOA HỌCĐẶC TÍNH
1Ba soiMã rạng răng, lá nến, mán bầu, co tân, mã rau, hu ba soi, bùm bụpMacaranga denticulata Muell-ArgGỗ dễ bị sâu mọt tấn công, không bền.
2Bồ đềCây đề, cây giác ngộStyrax tonkinensis PierreGỗ mềm, thớ mịn, gỗ dễ chẻ nhỏ.
3BoBo đỏ, bo rừng, trôm màu, ngô đồng đỏSterculia colorata RoxbGỗ truyền âm khá tốt, mềm, dễ gia công.
4Bồ hònVô hoạn thụ, bòn hòn, mộc hoạn tử, Mác hón (Tày), Co hón (Thái), Mầy quyến ngần (Dao)Sapindus mukorossi GaertnGỗ rất nhẹ, sức chịu đựng gỗ rất kém, kém bền.
5Bồ kếtBồ kếp, chùm kết, tạo giác, trư nha tạo giácGleditschia sinensisChất gỗ khá tốt, giá thành rẻ, dễ gia công
6Cóc rừngCóc chuaSpondias pinnata KurzGỗ mềm, nhẹ, độ bền không cao
7Đỏ ngọnThành ngạnh, lành ngạnh, may tiênCratoxylon prunifolium Kurz.Gỗ có khả năng bị mối mọt tấn công, không bền.
8DuốiDuối dai, duối nhámCoclodiscus musicatusThường làm cây cảnh, lấy bóng mát hoặc làm thuốc.
9Mán đỉaGiác, khét; mán đỉa trâuArchidendron clypearia (Jack) I. C. NielsenGỗ mềm, nhẹ, hay bị mối mọt.
10MớpSữa lá bang, mò cua nướcAlstonia spathulata BlumeGỗ thớ mềm, mịn, dễ xử lý.
11Ba bétBa bét hoa nhiều, ba bét trắng, ba bét lùn…Mallotus cochinchinensis LourGỗ có tuổi thọ không cao, có độ bền không bằng các dòng gỗ tự nhiên khác.
Gỗ cũng dễ bị hư hỏng và cong vênh.
12Muồng trắngGõ mìn, muồng đỏ, muồng chằng, mạy chàmZenia insignis Chun
Vân gỗ thẳng, chống sâu mọt tốt. Chịu được nước, không bị biến dạng. Là nguồn gen quý, cần được bảo tồn.

Các loại gỗ tạp được liệt kê vào gỗ nhóm 8 là dòng gỗ được đánh giá hầu như có độ bền không cao, tuy vậy loại gỗ này cũng mang nhiều ứng dụng rất hữu ích cho đời sống.

Cách nhận biết gỗ tạp dễ dàng, chuẩn xác nhất

Dưới đây là các đặc tính chung dễ nhận biết ở các dòng gỗ tạp:

  • Gỗ tạp tỷ trọng rất nhẹ và mềm nên rất dễ gia công.
  • Thuộc dòng gỗ dễ bị cong vênh, không chịu được sâu mọt tấn công.
  • Gỗ không chịu được trọng lực nặng.
  • Độ bền, tuổi thọ gỗ tạp kém so với các loại gỗ quý khác.

Bên cạnh những đặc tính chung thì những loại gỗ tạp khác nhau cũng sẽ có những đặc điểm nhận biết khác nhau:

Gỗ bồ đề 

Gỗ có đặc điểm nhẹ, mềm và dễ chế biến, thớ gỗ khá mịn, mặc dù vậy nhưng gỗ được xem là có độ bền kém và dễ bị cong vênh, dễ bị sâu mọt tấn công…nên ít được sử dụng để làm vật dụng nội thất. 

Thanh gỗ tròn của gỗ bồ đề

Gỗ mán đỉa

  • Gỗ rất mềm, tỷ trọng nhẹ nên rất dễ gia công, thường dùng để đóng các đồ đơn giản.
  • Thớ gỗ mịn, gỗ có lõi màu nâu, dác gỗ màu trắng.
  • Gỗ còn có được khả năng chống sâu mọt.

Gỗ đỏ ngọn

  • Cây gỗ có gai cứng và dài ở dưới thân.
  • Cành cây non có lông màu vàng.
  • Vỏ cây có vảy và có màu xám.
  • Gỗ nâu nhạt, nặng nhưng không bền.

Gỗ bồ hòn

  • Thuộc dạng thân gỗ, to, chiều cao gỗ trung bình từ 10 – 15m.
  • Ở đầu cành có hoa mọc thành chuỳ.
  • Dác gỗ có màu trắng vàng, lõi gỗ có màu xám vàng.
  • Cây gỗ có khả năng chịu hạn kém.
  • Gỗ cứng và khá nặng.
  • Gỗ có màu vàng sáng, chịu tác động lực kém, dễ bị biến dạng, mối mọt, dễ xẻ.

Gỗ bồ kết

  • Vân gỗ khá đẹp.
  • Chất gỗ khá cứng và tương đối nặng. Gỗ cũng thuộc dạng dễ gia công. Nhờ vậy, gỗ thường được dùng trong gia công thành các sản phẩm nội thất phổ biến như: kệ treo, giá sách, tủ, giường ngủ,…
Chất gỗ bồ kết khá tốt

Gỗ muồng trắng 

  • Vân gỗ thẳng, gỗ có màu vàng nhạt.
  • Gỗ tương đối nhẹ, và có sức chịu đựng kém.
  • Gỗ dễ mục nát và dễ bị sâu mọt tấn công sau thời gian sử dụng.
  • Gỗ có khả năng chịu đựng tốt khi tiếp xúc với nước. Sau khi ngâm trong nước gỗ hầu như không bị biến dạng hay nứt nẻ.

Gỗ tạp có tốt không?

Để giải đáp cho câu hỏi này ta cùng điểm qua các ưu cũng như khuyết điểm của vài loại gỗ trong nhóm gỗ tạp.

Gỗ mán đĩa

Gỗ cây này khá nhỏ, có độ bền tương đối, dễ gia công. Tuy nhiên gỗ không chịu được tác động lực lớn nên không được sử dụng cho các công trình lớn.

Hiện nay người ta đã nghiên cứu cách trồng để nhân giống rộng rãi loại dược liệu quý này.

Gỗ muồng trắng

Gỗ này khá dễ xẻ, dễ gia công. Là dòng gỗ có độ bền tương đối nên khá ổn nếu được dùng trong chế tác các đồ nội thất thông thường

Gỗ bồ hòn

Gỗ có độ nặng tương đối, chất gỗ khá tốt. Gỗ thuộc loại dễ xẻ, dễ chế tác. Do đó, các đồ gia dụng thông thường, ván ép, ván sàn hay các đồ thủ công thường được làm từ loại gỗ này. 

Ngoài ra, gỗ bồ hòn còn được sử dụng để làm chất đốt và dùng làm than.

Tuy nhiên, nhìn chung gỗ có sức chịu lực kém, dễ bị mối mọt và độ bền không cao.

Gỗ ba bét 

Gỗ thuộc dạng dễ gia công, chế biến. Các bộ phận như lá, rễ,… có tác dụng phục vụ trong y học

Tuy nhiên, sức chịu đựng gỗ ba bét không cao, dễ bị sâu mọt tấn công. Gỗ không chịu được thời tiết tự nhiên nên không phù hợp dùng làm các vật dụng đặt ngoài trời. Gỗ không chịu được nơi có độ ẩm cao, bởi gỗ sẽ dễ bị hỏng.

Qua vài liệt kê trên ta cũng đã đánh giá được chất lượng của dòng gỗ tạp như thế nào. Nhìn chung, đây là dòng gỗ có tuổi thọ không cao, dễ bị mối mọt gây hư hỏng. Tuy nhiên, bên cạnh những nhược điểm trên thì một số dòng gỗ tạp cũng có nhiều ưu điểm như chịu được nước như gỗ muồng trắng hay có chất gỗ khá tốt như gỗ bồ hòn. Với mỗi đặc trưng riêng của từng loại, gỗ tạp vẫn được đánh giá cao trong đa dạng các lĩnh vực, mang đến nhiều giá trị trong đời sống ngày nay.

Những ứng dụng của gỗ tạp trong đời sống

Gỗ tạp có rất nhiều ứng dụng trong đời sống. Dưới dây là ứng dụng của một số loại gỗ thuộc trong nhóm gỗ tạp.

Gỗ mán đĩa

Theo nghiên cứu, lá cây mán đĩa có công dụng chữa trị ung thư. 

Tại Lào, lá cây được phơi khô và tán thành bột nhuyễn dùng trong điều trị các vết thương.

Tại Ấn Độ, lá có tác dụng trị ho, chữa đau chân, bệnh thuỷ đậu và đậu mùa. Lá có độc cho gia súc.

Gỗ bồ hòn

Gỗ được ứng dụng nhiều ở các vùng nông thôn như: dụng cụ để ép dầu hay đường hoặc dùng làm các dụng cụ hỗ trợ người nông dân. Gỗ cũng thường dùng trong việc chế tác ra các đồ nội thất đơn giản: ván ép, lược chải tóc, kệ giày dép, giá sách… 

Xét về mặt y học, cây bồ hòn hỗ trợ rất nhiều trong y học như:

  • Nước chiết ra từ thịt quả được dùng là dung dịch kháng khuẩn, giúp tăng cường hệ miễn dịch, tan máu bầm, trị các bệnh liên quan đến hệ hô hấp như viêm phổi, đau họng,…
  • Một số nơi họ giã nát vỏ cây rồi ngâm lấy nước cho động vật tắm để tiêu diệt rận, chấy trên cơ thể chúng. 
  • Nước chiết từ rễ cũng có tác dụng giải độc, trị ho,…
  • Quả của cây đặc biệt dùng làm chất tẩy rửa rất an toàn cho da.
Cây bồ hòn có nhiều ứng dụng trong đời sống
Quả bồ hòn là dược liệu quý

Gỗ bồ kết

Trong phong thuỷ, ứng dụng phổ biến nhất ở cây gỗ này là dùng làm lộc bình. Những cây gỗ to lớn hơn dùng trong việc khắc tượng, đóng bàn ghế… 

Lục bình được gia công từ gỗ bồ kết

Gỗ mán đỉa

Dòng gỗ mềm, nhẹ, rất dễ gia công nên thường được dùng trong các công trình xây dựng nhỏ hay các đồ nội thất thông thường như: bàn, ghế, giường, tủ, kệ.tủ, giường, ghế, kệ sách, ván sàn, tủ giày dép…

Gỗ bồ đề

Công dụng của loại gỗ này chính là được sử dụng làm nguyên liệu giấy, tăm gỗ, vòng đeo tay… Mùi hương dễ chịu từ nhựa cây này có thể giúp tinh thần thoải mái, giảm căng thẳng mệt mỏi, do đó đã được chiết xuất thành loại tinh dầu làm nguyên liệu để sản xuất các loại nước hoa hay mỹ phẩm. 

Vòng tay được gia công từ gỗ bồ đề

Gỗ đỏ ngọn

Gỗ Đỏ ngọn độ bền không cao nên thường được dùng trong các công trình không có tác động lực lớn hay để đóng những đồ vật đơn giản như: bàn ghế nhỏ, kệ trang trí… hoặc có thể dùng làm than củi.

Gỗ muồng trắng

Dòng gỗ nhẹ, dễ gia công nên được sử dụng trong đóng hộp, làm thùng, diêm,…

Bên cạnh đó, cây còn sở hữu dáng đẹp nên được chọn trồng làm cây trên đường phố ở các đô thị lớn hay cây tạo bóng cho những loại cây công nghiệp như: chè, cà phê,… 

Những dòng gỗ tạp được trồng phủ khắp các vùng nên đặc tính và ứng dụng vô cùng đa dạng. Như ta thấy, hầu như các loại gỗ này đều mềm nên được ưu tiên dùng làm giấy hay sử dụng phổ biến trong y khoa. Gỗ cũng có thể dùng để đóng các vật dụng nội thất nhưng ở mức độ đơn giản như: pallet, bàn nhỏ, tủ dép,…

Một trong các ứng dụng của gỗ tạp
Sử dụng pallet trong xây nhà

Kết luận

Khi chưa đi sâu vào tìm hiểu các loại gỗ thì với đại đa số mọi người khi nghe về gỗ tạp người ta thường nghi ngại về chất lượng của dòng gỗ này. Tuy nhiên, đây là loại gỗ rất đa dạng và mang tính ứng dụng cao trong đời sống. Hy vọng qua bài viết này bạn đọc sẽ nắm được những thông tin hữu ích và có cách nhìn khách quan hơn về dòng gỗ này.

Các bạn hãy theo dõi website https://gokinhbac.com của chúng tôi để đọc thêm nhiều bài viết hữu ích nhé!

Xem thêm: