Hoành phi câu đối là vật phẩm thờ cúng rất phổ biến tại Việt Nam. Chúng ta dễ dàng gặp chúng ở các đền, chùa, nhà thờ họ hay trong không gian thờ tự linh thiêng của các gia đình. Sau đây là một số mẫu sản phẩm để các gia chủ lựa chọn làm đồ trang trí cũng như làm quà biếu tặng rất sang trọng và ý nghĩa.
Hoành phi câu đối là gì và được dùng như thế nào?
Hoành phi câu đối là gì?
Hoành phi – câu đối là một vật trang trí quen thuộc trong văn hóa thờ cúng của người Việt Nam. Trong đó, “hoành phi” và “câu đối” là hai vế riêng biệt để chỉ từng bộ phận của món đồ trang trí. Trong chữ Hán, “hoành” có nghĩa là ngang, nằm ngang. Còn “phi” có rất nhiều nghĩa khác nhau nhưng ở đây là mở ra, phơi bày ra.
Như vậy, hoành phi là để chỉ tấm biển nằm ngang nằm chính giữa ở phía trên ban thờ và được khắc chữ. Hoành phi thường được treo hơi ngả xuống để mọi người dễ dàng đọc văn tự trên đó. Còn câu đối là để chỉ hai tấm bảng thường có hình chữ nhật được treo dọc ở hai bên. Bên trên có khắc câu đối hay và phù hợp với không gian thờ cúng.
Các văn tự trên hoành phi câu đối mang hàm ý tốt đẹp, đem lại tài lộc và may mắn cho gia chủ. Ngoài ra, xung quanh được chạm khắc nhiều hình lộng lẫy như tứ linh (long, ly, quy, phượng), tứ quý (mai, lan, cúc, trúc), thanh gươm, cây bút…
Hoành phi câu đối được dùng như thế nào?
Hoành phi – câu đối thường được dùng để trang trí phòng thờ gia tiên tạo nét sang trọng cho không gian thờ cúng. Ngoài ra, đây còn là vật không thể thiếu trong nhà thờ họ, nhà thờ tổ hoặc đền chùa.
Có thể làm hoành phi câu đối bằng nhiều chất liệu khác nhau tùy thuộc vào lựa chọn của gia chủ. Bên trên thường được chạm khắc cầu kỳ, sơn son thếp vàng thể hiện tính sang trọng và trang nghiêm cho không gian thờ cúng.
Các phòng thờ tại gia hoặc bàn thờ gia tiên thường chỉ treo một bộ hoành phi do có diện tích hẹp. Chất liệu cũng như hoa văn có thể đơn giản hơn một chút để phù hợp với không gian.
Các nhà thờ họ, nhà thờ tổ hay đặc biệt là đền chùa thường có không gian rộng với những món đồ thờ cúng hoành tráng và sang trọng hơn. Chính vì vậy, có thể có 2 đến 3 bộ hoành phi được dùng để tăng thêm phần uy nghi. Những hoa văn trang trí cũng nên cầu kỳ, bắt mắt hơn.
Cách chọn hoành phi câu đối phù hợp phong thuỷ
Chất liệu thường dùng
Thông thường có thể chọn rất nhiều chất liệu để tạo nên các bức hoành phi và câu đối. Phổ biến nhất có thể kể đến là các loại gỗ và đồng. Gỗ được lựa chọn cần là gỗ tốt, chắc, bền và ít bị mối mọt. Các loại gỗ tiêu biểu như gỗ hương, gỗ mít, gỗ gụ…
Chữ và hoa văn trên bức hoành phi và câu đối thường được chạm khắc hoặc chạm đắp rất tinh xảo và đẹp mắt, có thể được sơn son thếp vàng, thếp bạc, phía ngoài lại phủ sơn bóng lộng lẫy. Đặc biệt có những bộ còn được khảm trai, khảm ốc… cực kỳ quý hiếm.
Cách bài trí hợp phong thủy
Hoành phi câu đối là một món đồ thờ cúng quan trọng cần được lựa chọn và treo đúng quy tắc do cha ông ta truyền lại. Việc trưng bày cần được làm cẩn trọng để thể hiện tính trang nghiêm cũng như phù hợp với phong thủy. Gia chủ cần có những lưu ý như sau :
- Hoành phi: Bức hoành phi cần được treo ở vị trí cao nhất phía bên trên ban thờ. Treo ngay ngắn ở chính giữa và hơi nghiêng về phía trước để dễ quan sát và chiêm ngưỡng văn tự cũng như hoa văn trên đó. Có thể treo một hoặc nhiều bức hoành phi tùy thuộc vào không gian.
- Câu đối: Thường gồm hai bức treo ở hai bên so với hoành phi. Treo câu đối cần cân xứng nhau và thấp hơn so với hoành phi.
Nếu bàn thờ gia tiên hoặc phòng thờ có diện tích nhỏ, gia chủ có thể chỉ treo một bộ vật phẩm. Cũng có thể chỉ treo bức hoành phi hoặc chỉ treo bộ câu đối. Gia chủ nên treo ngay phía trước hoặc phía ngoài ban thờ để vừa phù hợp phong thủy lại trang trọng và bắt mắt.
Ở các nhà thờ họ thường được xây dựng khá rộng rãi với 3 gian hoặc 5 gian. Ở gian chính giữa sẽ được dùng để thờ cúng được bài trí trang trọng, lộng lẫy. Hoành phi cũng thường được treo thành 2 lớp. Lớp phía trong gồm bộ cỡ nhỏ hơn ở cùng ban thờ. Lớp bên ngoài là bộ lớn và hoành tráng hơn được treo ngay ngắn tại cột nhà.
Ý nghĩa của hoành phi câu đối trong văn hoá truyền thống
Ý nghĩa của hoành phi trong không gian thờ cúng
Các bức hoành phi thường dùng để chúng ta tỏ sự tôn kính với các bậc thần linh, những anh hùng dân tộc được phụng thờ tại các đền chùa. Ngoài ra, còn thể hiện sự tôn trọng cũng như biết ơn đấng linh thiêng vẫn đang phù hộ độ trì cho gia đình, họ tộc. Đồng thời tưởng nhớ đến tổ tiên, ông cha, những thành viên trong gia tộc đã khuất.
Do đó, các bức hoành phi thường có những văn tự như: “lưu phúc lưu ân” (lưu giữ phúc và ân đức mãi về sau), “hộ quốc tí dân” (che chở cho quốc gia và dân chúng),“vạn cổ anh linh” (linh thiêng đến muôn vạn đời sau), “đức tuệ nêu cao”(đề cao ân đức và trí tuệ). Đây thường là nội dung trên các bức hoành phi tại các đền chùa linh thiêng.
Các bức hoành phi tại phòng thờ gia tiên, các nhà thờ họ lại thường có những văn tự như sau: “gia môn khang thái” (toàn gia đình an khang, thái bình), “phúc lộc thọ toàn” (đầy đủ cả phúc, lộc, thọ), “đức lưu quang” (ân đức của những người đi trước chiếu rọi). Đây là những văn tự mang ý nghĩa chúc tụng cũng như biết ơn tổ tiên.
Ý nghĩa các câu đối
Các câu đối đều thường được dùng chữ Hán hay còn gọi là chữ Nho. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp dùng chữ quốc ngữ nhưng vẫn được chạm khắc cách điệu phù hợp với văn hóa truyền thống.
Các câu đối cần có những quy tắc nhất định để đảm bảo về từ cũng như ý nghĩa để được gọi là “chỉnh đối”. Câu đối phải chuẩn mực về đối ý và đối chữ.
Đối ý là 2 vế đối phải cân bằng với nhau, đặt cạnh thành 2 câu sóng đôi cùng nhau. Có ý nghĩa đối nhau phù hợp.
Đối chữ là sự thuận về các thanh và loại từ. Thanh bằng thì phải đối với thanh trắc và ngược lại, danh từ phải đối với danh từ còn động từ đối với động từ. Nếu vế đối này là chữ Nho thì vế đối kia cũng phải là chữ Nho.
Số chữ trong câu đối có thể nhiều hoặc ít không có quy định, số chữ 2 bên phải bằng nhau. Có thể chia thành nhiều loại như đối thơ, đối phú…
Một số câu đối tiêu biểu thường được dùng trong các câu đối như sau :
- “Tổ tông công đức thiên niên thịnh – Tử hiếu tôn hiền vạn đại vinh”: Công đức của tổ tiên ngàn năm vẫn thịnh, con cháu giỏi giang, hiền hoà thì vạn đời vinh.
- “Tử Vi tinh chính chiếu – Phú quý thọ khang ninh”: Có sao tử vi chiếu thì gia chủ sẽ được hưởng mọi sự phú quý, phúc thọ và an khang của trời đất.
- “Trai tài đinh đức thuận – tiết kiệm dựng nên cơ”: Con cháu có đức hiếu thuận và tiết kiệm sẽ gây dựng nên cơ đồ.
- “Nhân nghĩa lễ chí tín – phú quý thọ khang ninh”: Nếu ngũ thường trong nho giáo là nhân, nghĩa, lễ, chí, tín được gìn giữ thì con cháu và gia tộc được hưởng phú quý phúc thọ cùng trời đất.
Mỗi câu đối lại mang ý nghĩa khác nhau phù hợp với mỗi mong ước của gia chủ hoặc lời chúc của người tặng.
Những bộ hoành phi câu đối sang trọng nhất 2022
Xem chi tiết: Bộ Hoành Phi Câu Đối – Đại Tự Lồng Cuốn Thư Mẫu Mai Hóa Long
Xem chi tiết: Bộ Hoành Phi Câu Đối Nguyên Khối 1m97 (gỗ dổi ta)
Xem chi tiết: Bộ Hoành Phi Câu Đối Nguyên Khối 1m97 (gỗ hương đá)
Xem chi tiết: Bộ Đại Tự Hoành Phi Câu Đối 1m97 (gỗ gụ lào)
Kết Luận:
Hi vọng rằng, những kiến thức trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hoành phi câu đối cũng như ý nghĩa trong việc thờ phụng. Đồng thời giúp các bạn tham khảo các mẫu mới và sang trọng nhất năm 2022.
Bạn đang xem nội dung tại website: https://gokinhbac.com